İmam Hatip Liseleri, Türkiye’de bir dönem din görevlisi yetiştirmek üzere kurulmuş lise düzeyinde okullardır. Bugünkü İmam Hatip Liseleri’nin kökü olarak 1913 yılında İmam Hatip yetiştirmek üzere açılan ve daha sonra Medresetü-l Vaazin ile birleştirilerek, Medresetü-l İrşad adını alan Medresetü-l Himmeti ve Hutaba, kabul edilebilir. Bu okullar ömürlerini 3 Mart 1924 tarihli Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na kadar sürdürmüştür.
Yeni kanunla birlikte ilk kez “imam hatip” ismi de kullanılmaya başladı. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun din görevlisi eğitimini düzenleyen 4. maddesi “imamlık ve hatiplik” gibi dini hizmetlerin görülebilmesi için ayrı okullar açılmasını öngörüyordu. Kanunda öngörülen bu okullar, 1924 yılında İmam Hatip Mektepleri adı altında 29 merkezde açıldı. Okullar, 4 yıllık ortaöğrenim seviyesinde idi. İmam Hatip Mektepleri 1930’da kapanmıştır.
1949 yılında, ortaokul mezunu askerliğini yapmış kimselerin alındığı 10 ay süreli İmam Hatip Kursları açılarak din hizmeti görevlisi yetiştirme uygulaması başladı. 1949 sonuna kadar 50 kişinin mezun olduğu bu kursların süresi daha sonra iki yıla çıkarıldı ve meslek okulu mezunlarının da kurslara girmesine olanak verildi.
1950 seçimlerinden sonra iktidara geçen Demokrat Parti, seçim dönemlerine söz vermiş olduğu İmam Hatip Okulları’nı (İHO) iktidarının ilk yılında açtı. Birinci devresi 4, ikinci devresi 3 yıl olan 7 yıl süreli ve bir bütün teşkil eden İmam Hatip Okulları 1951-1952 döneminde 7 ilde açıldı. İman Hatip Okulları sayısı 1970-1971 döneminde 72’ye çıktı. 1963-1964 öğretim yılında İmam Hatip Okulları’na ilk defa parasız yatılı öğrenci alınmaya başladı.
22 Mayıs 1972’de yayımlanan bir yönetmelikle, İmam Hatip Okulları ortaokuldan sonra 4 yıl eğitim veren bir meslek okulu haline getirildi. 1973 yılında, o güne kadar İmam Hatip Okulları olarak anılan okullara İmam Hatip Liseleri (İHL) adı verildi. Bu dönemde İmam Hatip Lisesi mezunlarında fark dersleri vermeden üniversitelerin edebiyat kollarına gidebilme hakkı tanınmıştır.
1974’te kurulan CHP-MSP hükümeti döneminde İmam Hatip Liseleri’nin ortaokul bölümü yeniden açıldı. 29 yeni İmam Hatip Lisesi açıldı ve böylece okul sayısı 101’e çıktı.
1976’da kızını İmam Hatip Lisesine kaydetmek isteyen bir velinin hukuk mücadelesi sonucu o güne kadar sadece erkek öğrencilerin alındığı İmam Hatip Lisesine Danıştay kararı ile kız öğrenci alınmaya başladı. Türkiye Milliyetçi Cephe hükümetleri döneminde (1975-1978) 230 yeni İmam Hatip Lisesi açıldı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra 1985’e kadar yeni İmam Hatip Lisesi açılmadı. 12 Eylül yönetimi tarafından Temel Eğim Kanunu’nun 32. maddesinde yapılan bir değişiklikle İMAM HATİP LİSESİ mezunlarının üniversitelerin tüm bölümlerine gidebilmesine olanak tanıdı.
1985’te ilk Anadolu İmam Hatip Lisesi olan Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi açıldı. 1980’lerin sonuna gelindiğinde İmam Hatip Liseleri okul sayısı olarak fazla artmadıysa da öğrenci sayısı bakımından ve Anadolu İmam Hatip Liselerinin açılmasıyla nitelik açısından genişledi.
| İmam Hatip Liselerinin Okul ve Öğrenci Sayıları ile İlgili Sayısal Gelişmeler (* Lise ve orta öğretim toplamıdır) | ||||||
| Öğretim Yılı | Okul Sayısı | Öğrenci Sayısı | Toplam Öğrenci Sayısı | |||
| Orta | Lise | Orta | Lise | |||
| 1991-1992 | 390 | 390 | 227088 | 119086 | 346174 | |
| 1992-1993 | 390 | 390 | 249981 | 142097 | 392078 | |
| 1993-1994 | 391 | 391 | 274175 | 162353 | 436528 | |
| 1994-1995 | 446 | 394 | 301862 | 171439 | 473301 | |
| 1995-1996 | 479 | 4340 | 306684 | 188896 | 495580 | |
| 1996-1997 | 601 | 601 | 318775 | 192727 | 511502 | |
| 1997-1998 | 604 | 605 | 218631 | 178046 | 396677 | |
| 1998-1999 | 612 | 612 | – | 192786 | 192786 | |
| 1999-2000 | – | 504 | – | 134224 | 134224 | |
| 2000-2001 | – | 500 | – | 91620 | 91620 | |
| 2001-2002 | – | 458 | – | 71583 | 71583 | |
| 2002-2003 | – | 450 | – | 64534 | 64534 | |
| 2003-2004 | – | 452 | – | 84898 | 84898 | |
| 2004-2005 | – | 452 | – | 96851 | 96851 | |
| 2005-2006 | – | 453 | – | 108064 | 108064 | |
| 2006-2007 | – | 455 | – | 120688 | 120688 | |
| 2007-2008 | – | 456 | – | 129274 | 129274 | |
| 2008-2009 | – | 458 | – | 143467 | 143467 | |
| 2009-2010 | – | 465 | – | 198581 | 198581 | |
| 2010-2011 | – | 495 | – | 235639 | 235639 | |
| 2011-2012 | – | 1807 | 384384 | 384384* | ||
| 2013-2014 | – | 2074 | 450969 | 450969* | ||
Milli Eğitim Bakanlığının 2010 yılında yayınladığı genelge ile Genel Liselerin tamamı Anadolu Lisesine dönüştürülmeye başlanmıştır. İlgili süreç 2013 yılında tamamlanmış ve genel liselerin tamamı Anadolu lisesine dönüştürülmüştür. Bu genelge kapsamında İmam Hatip Liseleri de Anadolu İmam Hatip Lisesi olmuştur.
SORGUN DÜŞÜNCE KULÜBÜ
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_hatip_lisesi
http://www.onder.org.tr/imam-hatip-tarihi
http://ogm.meb.gov.tr/belgeler/genelge_2010_30.pdf
